Ik kreeg een tijdje geleden een droom toegestuurd van een man die wilde weten wat de betekenis ervan was.
De droom is van een grote helderheid en toont naar mijn besef een waarheid die verder reikt dan de persoonlijke thematiek van deze dromer.
Ik zit aan een tafel en kijk in een kistje, waarin een kinderlijkje ligt. Het lijkje is van een onvoldragen kindje, een beetje Rhesusaapje-achtig. Rechts van mij kijkt ook een patholoog-anatoom mee. Het kistje is een wijnkistje, met wat splinterig hout. Ik denk nog: dat voelt niet lekker aan. We kijken met z’n tweeën naar het lijkje en zien bij de schouder een open wondje, waaruit pus borrelt. ‘Dat heb je nog wel eens bij die kinderlijkjes’ zegt de patholoog. Dan begint het lijkje te bewegen en de oogjes gaan open. Het kindje kijkt naar de patholoog en zegt: ‘Wer bist Du?’
Als je, zoals ik, van dromen houdt, is dit een schitterende droom. Er is sprake van een duidelijke symboliek, het is een ontroerend gegeven en een verhaal met een kop, een staart en een goede afloop. Er is dus sprake van een dramatische ontwikkeling, een kleine persoonlijke mythe die ons iets duidelijk wil maken.
In de droom is er sprake van drie verschillende rollen: een hoofdfiguur, de patholoog-anatoom en het kind in het wijnkistje. Jung zou zeggen dat alle drie gestalten aspecten van de dromer zijn Er is een centrale ik-figuur, die de dromer het meest als zichzelf ervaart. Daarnaast is er de patholoog-anatoom, de heldere waarnemer die de dromer ook is, en het kind dat in dromen bijna altijd staat voor iets dat nieuw in het leven van de dromer is geboren. De droom vermeldt niet welke mogelijkheid, uitdaging of verlangen zich (enige tijd geleden) in het leven van de dromer heeft aangediend en dat in de kiem is gestorven, maar wel is duidelijk dat het onvoldragen is gebleven en uiteindelijk is gestorven.
Wij dragen meer persoonlijkheden in ons, we kunnen soms passief, soms actief, soms helder, soms verward zijn en de droom toont ons die verschillende ‘deelgestalten’ als acteurs in een drama. Afhankelijk van omstandigheden in en buiten ons treedt een aspect, of een talent van ons, meer of minder naar voren. In de droom kijkt de meest centrale ik-figuur passief toe: hoe heeft dit toch kunnen gebeuren? De meer analytische kant van de dromer speelt de rol van patholoog-anatoom en die stelt de diagnose. Het kind is gestorven door een wond aan zijn schouder. Dat geeft mogelijk een hint over de oorzaak van het onvoldragen blijven en sterven van het kind. Mogelijk had de dromer ergens zijn schouders onder moeten zetten of ‘op zijn goede schouder’ moeten nemen maar dat is slechts een vermoeden dat alleen in een gesprek met de dromer meer duidelijk kan worden. Het feit dat het kind in een wijnkistje ligt kan duiden op een besef van de dromer dat deze onvolgroeide levenskans onbewust (beneveld) wordt gehouden en dat dit een ongemakkelijk gevoel geeft. Dat zijn vragen die opkomen bij het lezen van zo’n droom en in contact tot meer helder besef kunnen leiden.
De kern van de droom is volgens mij de vraag wat veroorzaakt dat het kind weer tot leven komt. Dat gebeurt niet door een behandelend arts maar door een patholoog-anatoom, een medicus die niet behandelt maar slechts klinisch en objectief vaststelt wat de doodsoorzaak is. Die klinische vaststelling blijkt de genezende, de levenwekkende werking te hebben en naar mijn gevoel is dat een fundamentele waarheid. Als mensen in hun denken en voelen vastzitten in patronen en denkwijzen die ze afhouden van vrijheid en volledige expressie, dan kun je adviseren en tips geven tot je een ons weegt maar als de kern van het probleem niet wordt doorzien en volledig beseft zal dat geen enkele werking hebben. Dat is ook wat Longchenpa, die ik twee blogs hiervoor besprak, ook bedoelt: eerst is er zicht, werkelijk besef, dan meditatie en dan gedrag. Het gaat altijd in die volgorde.
Ik dacht bij het lezen van de droom aan een gedicht van de grote Soefie-dichter Rumi:
Trust your wound to a teacher’s surgery.
Flies collect on a wound.
They cover it,
these flies of your self-protecting feelings,
your love for what you think is yours.
Let a Teacher wave away the flies
and put a plaster on the wound.
Don’t turn your head.
Keep looking
at the bandaged place.
That’s where
the Light enters you.
And don’t believe for a moment
that you’re healing yourself.
Blijf kijken naar de omzwachtelde wond en geloof geen moment dat je jezelf geneest. De heling vindt plaats door je gezicht niet af te wenden en daardoor ruimte te scheppen voor de Geest die heelt. Dit is het kenmerk van echte hulp en dat is ook de prachtige afronding van de droom. Die eindigt met een curieuze zin van het weer tot leven gekomen kind: ‘Wer bist Du?’ Deze vraag lijkt op de fundamentele vraag van God aan Adam in Genesis 3: 9: ‘Adam, Waar zijt gij?’. De vraag van het kind is nog indringender en richt zich tot de dromer in zijn unieke kwaliteit, zijn vermogen zaken helder te zien: Wie, ben je? Wat is je ware natuur, wat is de kracht in jou die je geneest en inspireert?
Er is een mooi taoïstisch verhaal dat op een vergelijkbare wijze duidelijk maakt dat niet de actieve behandelende arts de echte genezer is maar de arts die in staat is de kiem van de ziekte te zien en te benoemen.
Een keizer in het oude China vroeg eens aan zijn arts, afkomstig uit een beroemd geslacht van genezers, wie het hen het meest bedreven in de geneeskunst was.
De arts, die zo’n grote naam had dat zijn naam bijna synoniem geworden was aan de medische wetenschap in China, antwoordde: “Mijn oudste broer ziet de geest van de ziekte en verdrijft deze voordat zij vorm kan aannemen en daarom reikt zijn naam niet verder dan de voordeur van zijn huis.
Mijn oudere broer smoort ziekten in de kiem en daarom is hij alleen maar in zijn buurt bekend.
Zelf pas ik acupunctuur toe, schrijf ik geneesmiddelen voor en pas massage toe en daarom wordt mijn naam nog al eens genoemd en is hij ook bij koningen bekend.”
Het is duidelijk dat de oudste broer de meest voortreffelijke arts is. Zijn inzet lijkt op dit van de patholoog-anatoom in de droom: het scherp waarnemen en ten diepste doorgronden wat de essentie van de ziekte is. Als dat zichtbaar wordt ontstaat ruimte voor God en toont zich het leven dat er altijd al was en de altijd aanwezige mogelijkheid van ommekeer en opnieuw beginnen.
Dag Wim,
Je verhaal ontroert mij en niet alleen vanwege het beeld van het dode kind in het wijnkistje. Het ontroert omdat ik op een diep niveau weet, voel, dat het waar is wat je schrijft en eigenlijk is het een rode draad in jouw verhalen. Kok DIng,, uw wil geschiede, laat je ego terugtreden en maak ruimte voor dat wat is, de natuur van je geest. Of moet ik zeggen “de geest”.
Alleen knokt mijn ego tegen wat dit voor hem betekent nl. de nederlaag. Enfin, weer een stapje verder, iets meer zicht, iets meer rust.
dank,
groet,
Bart
Hallo Wim, mooi wijs blog. Dankjewel! Op de een of andere manier associeer ik het ook met een gedicht van Rilke. Hieronder weergegeven. Ik kijk uit naar je volgende blog. Hartelijke groet, Andrea
Men moet de dingen
hun eigen, stille, ongestoorde ontwikkeling laten
die diep van binnen komt
en die door niets opgejaagd of versneld kan worden
alles moet rijpen –
tot de geboorte…
Rijpen als een boom
die zijn sap niet stuwt
en die rustig in de stormen van het voorjaar staat
zonder angst,
dat er straks geen zomer zal komen.
Die komt er toch!
Maar hij komt alleen voor geduldige mensen
die leven alsof de eeuwigheid voor hen ligt,
zo zorgeloos stil en weids…
Men moet geduld hebben
met de onopgeloste zaken in ons hart
en proberen de vragen zelf lief te hebben,
als gesloten kamers,
en als boeken die in een zeer vreemde taal geschreven zijn.
Het komt er op aan alles te leven.
Als je de vragen leeft, dan leef je misschien langzaam maar zeker
zonder het te merken op een goede dag
het antwoord in.